ភ្នំពេញ ថ្ងៃទី ០៣ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ ២០២៤ — ទីភ្នាក់ងារសហរដ្ឋអាមេរិកសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍អន្តរជាតិ (USAID) បានរាយការណ៍ពីការកើនឡើងគួរឱ្យកត់សម្គាល់នៃចំនួនសត្វត្មាតនៅដែនជម្រកសត្វព្រៃសៀមប៉ាង។ ការត្រួតពិនិត្យ និងការថតនាពេលថ្មីៗនេះនៅ "ភោជនីយដ្ឋានសត្វត្មាត" បានបង្ហាញវត្តមានរបស់សត្វត្មាតចំនួន ១២៧ ក្បាល ដែលជាចំនួនខ្ពស់បំផុតដែលត្រូវបានកត់ត្រាក្នុងទសវត្សរ៍កន្លងមក។

ទីភ្នាក់ងារជំនួយអាមេរិក USAID បានកត់សម្គាល់ថា ចំនួនសត្វត្មាតដែលបានកត់ត្រានៅក្នុងខេត្តសៀមរាប គឺស្ទើរតែស្មើនឹងចំនួនសត្វត្មាតសរុបនៅទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា ដូចដែលបានរាយការណ៍ដោយក្រុមការងារសត្វត្មាតកម្ពុជា ដែលបានកត់ត្រាប្រមាណ ១៣០ ក្បាលនៅទូទាំងប្រទេសក្នុងខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០២៣។

កម្ពុជាជាជម្រករបស់សត្វត្មាតចំនួនបីគឺ៖ ត្មាតក្បាលក្រហម ត្មាតស្គម និងសត្វត្មាតត្រគៀកស ដែលសត្វត្មាតទាំងនេះត្រូវបានចុះក្នុងបញ្ជីក្រហមរបស់សហភាពអន្តរជាតិសម្រាប់ការអភិរក្សធម្មជាតិ (IUCN)។ សត្វត្មាតដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីដោយការស៊ីចំណីលើគ្រោងឆ្អឹងសត្វ ដើរតួជាអ្នកសម្អាតធម្មជាតិ និងជួយរក្សាតុល្យភាពបរិស្ថាន។

ចំនួនសត្វត្មាតបានធ្លាក់ចុះជាសាកល រួមទាំងនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាផងដែរ ដោយសារកង្វះអាហារូបត្ថម្ភ និងការពុលពីសត្វត្មាតដែលមានមេរោគ។ បញ្ហាប្រឈមទាំងនេះបានធ្វើឱ្យសត្វត្មាតកម្ពុជាមានហានិភ័យខ្ពស់ក្នុងការផុតពូជនៅក្នុងព្រៃ។

ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងវិបត្តិនេះ អង្គការ USAID Green Heritage សហការជាមួយមូលនិធិភាពជាដៃគូប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ី Critical Ecosystem Partnership និង Rising Phoenix បានចាប់ផ្តើមគម្រោង "ភោជនីយដ្ឋាន Vulture" ។ គំនិតផ្តួចផ្តើមនេះផ្តល់នូវប្រភពអាហារដែលមានសុវត្ថិភាព និងអាចទុកចិត្តបានសម្រាប់សត្វត្មាត ដោយផ្តល់គ្រោងឆ្អឹងរៀងរាល់សប្តាហ៍ ដោយកាត់បន្ថយតម្រូវការចំណីរបស់បក្សីសម្រាប់ប្រភពអាហារដែលអាចមានគ្រោះថ្នាក់នៅខាងក្រៅទីជម្រក។

ដើម្បីបង្កើនកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងអភិរក្ស Rising Phoenix ក៏បានបំពាក់ ស្លាក GPS-GSM ជាមួយនឹងសត្វត្មាត ដើម្បីតាមដានចលនារបស់ពួកគេ និងទទួលបានការយល់ដឹងអំពីអាកប្បកិរិយារបស់ពួកគេ។ បច្ចេកវិទ្យាតាមដាននេះជួយអ្នកអភិរក្សកំណត់ទីតាំង និងការពារសំបុកសត្វត្មាត ធានាសុវត្ថិភាព និងជោគជ័យនៃកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងបង្កាត់ពូជរបស់ពួកគេ។

ការកើនឡើងគួរឱ្យកត់សម្គាល់នៃចំនួនសត្វត្មាតនៅដែនជម្រកសត្វព្រៃសៀមប៉ាង គឺជាសញ្ញាវិជ្ជមានសម្រាប់ការអភិរក្សសត្វត្មាតនៅកម្ពុជា។ វាឆ្លុះបញ្ចាំងពីភាពជោគជ័យនៃគំនិតផ្តួចផ្តើមអភិរក្សគោលដៅ និងបង្ហាញពីតម្រូវការសំខាន់សម្រាប់ការបន្តកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងដើម្បីការពារប្រភេទសត្វជិតផុតពូជទាំងនេះ៕